Ό,τι εδώ νοείται ως «ιστορική αίσθηση» («der historische Sinn») έχει ως κεντρικό σημείο αναφοράς τη λογοτεχνία και τους μελετητές της. Τα επιμέρους κείμενα που συγκροτούν το παρόν βιβλίο δεν πραγματεύονται τις μορφές βίωσης της «ιστορικής αίσθησης» στο έργο λογοτεχνών, αλλά τους τρόπους κατανόησης αυτού του βιώματος από όσους το έχουν αναγάγει σε αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο των νεοελληνικών σπουδών. Έτσι, το αρχικό ερώτημα είναι αν η «ιστορική αίσθηση» προκύπτει ως «έκτη αίσθηση» των ασχολούμενων με την τέχνη του γραπτού λόγου και με τις συναφείς θεωρητικές αντιλήψεις γι’ αυτήν. Η ιστορία ως πρόβλημα αφορά τόσο το ιστορικό γίγνεσθαι όσο και την ανασύσταση της ιστοριογραφίας του. Ακριβώς, ως προς το τελευταίο σημείο, εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτό το πεδίο της ιστορίας των ιδεών που συνέλκονται με τη λογοτεχνία.