Η εργασία αυτή πρέπει να εκληφθεί ως ιστορική αναδρομή:
– σε γεγονότα, σε καταστάσεις και πρόσωπα
– που με την πολύμορφη παρέμβασή τους στη μακραίωνη πορεία της τουρκοκρατούμενης Ηπείρου σε ρόλο πρωταγωνιστικό,
– δημιούργησαν συνθήκες συνέχειας
– ελληνικής παιδείας και πνευματικής άνθισης
– τον Ηπειρωτικό Νεοελληνικό Διαφωτισμό
– και εξέθρεψαν
– την εθνική ιδέα της παλιγγενεσίας.