Οι “Εξομολογήσεις”, έργο κλασικό που γνώρισε τεράστια απήχηση στον δυτικό κόσμο, είναι η ιστορία της νεότητας του Αυγουστίνου και η μαρτυρία της πνευματικής του περιπλάνησης και της μεταστροφής του. Με το έργο αυτό ο Αυγουστίνος θεωρείται ότι εγκαινιάζει την παράδοση του εξομολογητικού λόγου, που επιχειρεί να διερευνήσει αυτό που ο ίδιος ονόμασε “άβυσσο της ανθρώπινης συνείδησης”.

Ο Αυγουστίνος των “Εξομολογήσεων” δεν είναι ο ίδιος για όλους τους μελετητές του. Από τις παλιότερες βιογραφίες του μέχρι τις νεότερες μελέτες υπάρχει τεράστια απόσταση. Καθένας προτείνει τη δική του εκδοχή. Το μόνο βέβαιο είναι το ίδιο το έργο, το οποίο μόνο πρόσφατα αντιμετωπίστηκε ως λογοτέχνημα στο σύνολό του. Παλαιότερα το ενδιαφέρον συγκέντρωναν μόνο τα πρώτα εννέα βιβλία, αλλά όχι και τα τελευταία τέσσερα, μια φιλοσοφική και θεολογική πραγματεία που αποτελεί αδιάσπαστο μέρος της δομής του έργου.

Οι “Εξομολογήσεις” ανήκουν σε εκείνα τα έργα που συνενώνουν διαφορετικά έργα και παραδόσεις για να δημιουργήσουν τη δική τους παράδοση. Μεταξύ άλλων αναγνωρίζουμε το αγαπημένο θέμα των φιλοσόφων, την αναζήτηση της αλήθειας με τη μορφή της φιλοσοφικής περιπλάνησης και της φιλοσοφικής προσευχής, καθώς και τις ιστορίες της μεταστροφής. Από τα διαφορετικά αυτά είδη γεννήθηκε ένας εκπληκτικός συνδυασμός αυτοβιογραφικής αφήγησης, λυρικού πεζοτράγουδου, μυθιστορήματος ενηλικίωσης και φιλοσοφικής πραγματείας, σε μια γλώσσα στην οποία η φωνή των νεοπλατωνικών φιλοσόφων ενώνεται με αυτή των ψαλμών.

Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου