Το “Μητριάς εγκώμιο” είναι ένα ερωτικό χρονικό: η ιστορία ενός νεαρού αγοριού που ερωτεύεται τη μητριά του. Στο κέντρο της πλοκής υπάρχει ένα τρίγωνο: η αισθησιακή δόνια Λουκρητία – η μητριά-, ο δον Ριγομπέρτο – ο εκκεντρικός σύζυγος- και ο γιος του, ο μικρός Φοντσίτο.

Ο δον Ριγομπέρτο ανακαλύπτει την ηδονή των αισθήσεων στην αγκαλιά της δεύτερης συζύγου του, της δόνιας Λουκρητίας. Έχει όμως έναν αντίζηλο, τον ίδιο του τον γιο, που με την αγγελική του μορφή και το πυρετικό βλέμμα καταφέρνει να γοητεύσει τη μητριά του.

Με τη γνώση του σχολαστικού παρατηρητή και με τη χάρη του εμπνευσμένου αφηγητή, ο Μάριο Βάργκας Γιόσα μάς προτρέπει να αφεθούμε σε έναν ιστό διαστροφής που σιγά σιγά περιβάλλει και σκιάζει τη φαινομενική αρμονία των τριών προσώπων της ιστορίας: της γοητευτικής σαραντάχρονης μητριάς, με το συμβολικό όνομα Λουκρητία, του πατέρα του, του Δον Ριγομπέρτο – φαντασιώδους εραστή της αγαπημένης του συζύγου, και του Φοντσίτο.

Ο στοχασμός πάνω στην ευτυχία, στα σκοτεινά κίνητρα και στα παράδοξα μυστικά της διφορούμενης αθωότητας κρύβεται σε κάθε σελίδα του βιβλίου.