Οι μελέτες του τόμου αυτού επανεξετάζουν τη θέση και την προσφορά της λογοτεχνίας, και ιδιαίτερα της ποίησης, στη σύγχρονη κοινωνία. Διερευνούν την “αντοχή” ή τη λήθη καταξιωμένων δημιουργών, παλαιότερων και νεότερων, στο πολιτισμικό μας παρόν και αναζητούν την επιρροή του ιστορικοκοινωνικού και πολιτισμικού περι6άλλοντος στη διαμόρφωση του έργου τους.
Στο πρώτο μέρος του 6ι6λίου, μέσα από σειρά μελετών, ε:πιχειρείται η επανανάγνωση του παλαμικού έργου από διαφορετικές οπτικές γωνίες (ιστορικοκοινωνική, βιογραφική, κειμενοκεντρική, αναγνωστική), καθώς και του έργου ποιητών μεσοπολεμικής και μεταπολεμικής γενιάς, όπως των Ν. Βρεττάκου, Τ. Πατρίκιου, Κ. Στεργιόπουλου. Ακόμη, διερευνάται η πεζογραφία του Γρ. Ξενόπουλου και του Παύλου Μάτεσι, καθώς και η προσφορά του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου στην παιδεία.
Στο δεύτερο μέρος αναλύονται ζητήματα λογοτεχνικής ανάγνωσης. Διερευνάται ο ρόλος του θέματος στην προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων με άξονες τη διαχρονία, τη διακειμενικότητα και τη διεπιστημονικότητα, αναδεικνύεται η σημασία των τριών παραμέτρων της ανάγνωσης του συγγραφέα, του κειμένου και του αναγνώστη, και δίνεται έμφαση στην αναγνωστική ανταπόκριση του μαθητή στο λογοτεχνικό κείμενο και στο συναναγνώστη εκπαιδευτικό.
Όλες οι μελέτες του βιβλίου εξετάζουν τη λογοτεχνία ως σημαντικό φορέα συλλογικής μνήμης και συνείδησης, που συναιρεί τις αντιθετικές δομές που χαρακτηρίζουν το εθνικό και το παγκόσμιο, το παλαιό και το σύγχρονο.