Καθώς ο 20ός αιώνας πλησιάζει στο τέλος του, οι ΗΠΑ έχουν αναδειχτεί σε μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη. Ομως το κρίσιμο ερώτημα που αντιμετωπίζει η Αμερική παραμένει αναπάντητο: Ποια θα όφειλε να είναι η παγκόσμια αμερικανική στρατηγική, ώστε να διατηρήσουν οι ΗΠΑ την εξέχουσα θέση τους στον κόσμο;
“Η Μεγάλη σκακιέρα” παρουσιάζει το τολμηρό καί προκλητικό γεωστρατηγικό όραμα του Brzezinski για την εξασφάλιση της αμερικανικής υπεροχής και κατά τον 21ο αιώνα. Κεντρικό στοιχείο της ανάλυσής του είναι το πώς οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πολιτική ισχύος στη συμπαγή ευρασιατική εδαφική έκταση που αποτελεί την πατρίδα του μεγαλύτερου τμήματος του παγκόσμιου πληθυσμού και το χώρο όπου βρίσκονται οι περισσότεροι φυσικοί πόροι και αναπτύσσεται η σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα. Εκτεινόμενη από την Πορτογαλία μέχρι τον Βερίγγειο πορθμό και από τη Λαπωνία μέχρι τη Μαλαισία, η Ευρασία αποτελεί τη “μεγάλη σκακιέρα” πάνω στην οποία η πρωτοκαθεδρία της Αμερικής είτε θα αναγνωριστεί είτε θα αμφισβητηθεί τα επόμενα χρόνια. Το καθήκον της Αμερικής είναι, υποστηρίζει ο Zbigniew Brzezinski, να χειριστεί τις συγκρούσεις και τις σχέσεις στην Ευρώπη, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, έτσι ώστε να μην εμφανιστεί καμιά αντίπαλη υπερδύναμη ικανή να απειλήσει τα συμφέροντα και την ευημερία των ΗΠΑ.
Τα κρίσιμα ζητήματα μπορεί να φαίνονται οικεία, όμως η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης έχει δημιουργήσει νέες αντιπαλότητες και νέες σχέσεις. Ο Zbigniew Brzezinski χαρτογραφεί τις νέες γεωστρατηγικές πραγματικότητες.
-Γιατί η Γαλλία και η Γερμανία θα παίξουν το ρόλο των γεωπολιτικών αξόνων, ενώ η Βρετανία και η Ιαπωνία δεν επωμίζονται παρόμοιο ρόλο.
-Γιατί η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προσφέρει στη Ρωσία την ευκαιρία να επανορθώσει λάθη του παρελθόντος και γιατί δεν μπορεί να τινάξει στον αέρα αυτή τη δυνατότητα.
-Γιατί η μοίρα της Ουκρανίας και του Αζερμπαϊτζάν είναι τόσο σημαντική για την Αμερική.
-Γιατί το να θεωρείται η Κίνα εκ μέρους των Αμερικανών ως απειλή μπορεί να μετατραπεί σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
-Γιατί η Αμερική δεν είναι μόνο η πρώτη πραγματικά παγκόσμια δύναμη, αλλά θα είναι και η τελευταία και ποιες είναι οι συνέπειες, όσον αφορά την κληρονομιά της, στις επόμενες γενιές των Αμερικανών.